Deneysel yenidoğan nekrotizan enterokolit modelinde stabil prostasiklin analoğu olan iloprost’un etkisi
Abdulkerim TEMİZ, Tansu SALMAN, Yersu KAPRAN, Nezahat GÜRLER, Hüseyin ÖZBEY, Alaattin ÇELİK
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi, Patoloji ve Mikrobiyoloji Anabilim Dallarlı, İstanbul
Anahtar Kelimeler: Yenidoğan, nekrotizan enterokolit, iloprost
Özet
Amaç: Nekrotizan enterokolit (NEK) yenidoğan döneminde en sık karşılaşılan gastrointestinal sistem acillerinden biridir. Patolojik bulgular inflamasyon ve koagulasyon nekrozu ile karakterizedir. Stabil bir prostasiklin analoğu olan iloprostun, vazodilatatör, antikoagülan ve hücre koruyucu etkileri olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada yenidoğan sıçanlarda oluşturulan NEK modelinde iloprostun etkilerinin araştırılması planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda ile 30 adet Wistar Albino cinsi yenidoğan sıçan üç gruba ayrılarak kullanılmıştır. Birinci grup, kontrol grubu olarak alındı ve herhangi bir strese maruz bırakılmadı. İkinci grup, % 100 CO2 içeren ortamda ortalama 5 dk. ve +4°C’de 10 dk. bekletildiler. Bu işlemler günde iki defa, 4 gün boyunca uygulandı. Üçüncü gruba her hipoksik ve soğuk stresten sonra iloprost (2 µgr/kg, intraperitoneal) verildi. 4. günün sonunda deneklerden alınan kan, karaciğer ve dalak doku kültürlerinde mikrobiyolojik, terminal ileum biyopsilerinde histopatolojik bulgular değerlendirildi.
Bulgular: Kontrol grubundan alınan doku kültürlerinde hiçbir üreme tespit edilmedi. İkinci gruptaki deneklerin hepsinde üreme tespit edildi. 3. grupta deneklerin beş tanesinin doku kültürlerinde üreme tespit edildi. Üretilen mikroorganizmaların büyük çoğunluğunu gram negatif bakteriler oluşturdu. Birinci gruptaki deneklerin tamamında terminal ileum biyopsileri normal değerlendirildi. İkinci gruptaki deneklerden alınan patoloji örneklerinin incelemesinde, üçünde patolojik değişiklik görülmezken, beşinde evre-2, ikisinde evre-3 değişiklikler tespit edildi. Üçüncü grubta, 7 denekte patolojik bulguya rastlanmazken, ikisinde evre-1, birinde evre-2 değişiklikler saptandı. Sonuçlar değerlendirildiğinde birinci grup ile ikinci grup ve ikinci grup ile üçüncü grup arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur.
Tartışma: İloprost NEK’in etiyopatogenezinde etkili olduğu düşünülen hipoksi ve hipoterminin neden olduğu intestinal bulguları hafifletmiştir. iloprostun ve analoglarının, dokulardaki kan akımını arttırmaları, antitrombotik etkileri, hücre ve doku koruyucu etkileri nedeni ile NEK’e neden olabilecek stres faktörlerine karşı etkili olabileceği düşünülmüştür.
* XX. Ulusal Çocuk Cerrahisi Kongresi’ nde sunulmuştur, 15-19 Ekim 2002, Mersin