Özet

Amaç: Prokalsitonin, kalsitonini oluşturan prekürsörlerdendir. Günümüzde erişkin ve çocuk olguların enfektif ve enflamatuvar durumlarında belirteç olarak kullanılmaktadır. İntestinal iskemi bebeklikten erişkinliğe birçok hastalığın etiyolojisinde önemli rol oynamaktadır. Nekrotizan enterokolit (NEK), midgut volvulus gibi hastalıklar iskemi ile ilişkili durumlardır. İskemi ile mukozal bütünlüğün bozulması bakteriyel translokasyon ile sonuçlanmaktadır. Amaç, intestinal iskemi deneysel modelinde prokalsitoninin erken bir belirteç olarak kullanılıp kullanılamayacağının araştırılmasıdır.

Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda 35 adet rat kullanılmıştır. Denekler rasgele 7’şerli 5 gruba ayrılmıştır. Grup 1’de 120 dk., grup 2’de 60 dk., grup 3’te 30 dk. mezenter iskemi uygulanmıştır. Grup 4’teki denekler sham kontrol grubu olarak ayrılmıştır. Grup 1-2 ve 3’te batın kapatılarak 4 saat reperfüzyon uygulanmıştır. Grup 4’te de işlem sonrası batın kapatılarak 4 saat beklenmiştir. Grup 5 kontrol grubu olarak ayrılmıştır. İşlem sonunda prokalsitonin ölçümü için kan, patolojik inceleme için de terminal ileumdan 3 cm’lik bir segment alınmıştır.

Bulgular: Deneklerin prokalsitonin serum düzeyi ortalamaları Kruskal-Wallis varyans analizi ile değerlendirildiğinde aralarında istatistiksel açıdan belirgin bir fark vardır (p=0,01). Mann-Whitney U testinde bu fark iskemi oluşturulan gruplar ile kontrol grupları arasındadır (p<0,05). İskemi oluşturulan deney grupları arasında herhangi bir istatistiksel fark saptanmamıştır. Histolojik bulguların ağırlığı ile serum prokalsitonin düzeyleri arasında istatistiksel bir ilişki bulunmamaktadır.

Sonuç: Prokalsitonin serum düzeyi bağırsak iskemisinden sonra erken dönemde yükselmektedir. Deneysel bağırsak iskemisinde, iskemi derecesi ile prokalsitonin serum düzeyi arasında anlamlı bir ilişki saptanmadığından barsak iskemisinde negatif tarama testi olarak kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmüştür.