Özet

Amaç: Bu deneysel çalışmada, peritonitte gelişen ileusun fizyopatolojisinde inflamasyonun erken medyatörü Tümör Nekrozis Faktör-a (TNF-a) ve geç medyatörü High Mobility Group Box-1 (HMGB-1)’ın rolü ve bu medyatörlerin inhibisyonunun barsak morfolojisi ve motilitesi üzerine etkileri araştırılmıştır.

Gereç ve yöntem: Çalışmada her birinde 8 Wistar Albino cinsi erişkin sıçan içeren 4 grup oluşturuldu. Kontrol grubuna laparatomi, peritonit grubuna laparatomi sonrası, çekum ligasyonu ve perforasyonu uygulandı. Etanercept grubuna peritonit oluşturulduktan 1 ve 4 saat sonra intraperitoneal (i.p.) 8 mg/kg/doz etanercept uygulandı. Etil pirüvat grubuna ise peritonitten 12 ve 24 saat sonra i.p. 40 mg/kg/doz etil pirüvat uygulandı. Hayvanlardan 36 saat sonra alınan ileum örneklerinde biyokimyasal incelemelerle doku malondialdehit (MDA) ve myeloperoksidaz (MPO) düzeyleri, kan örneklerinde TNF-a düzeyleri ölçüldü. Histopatolojik incelemelerde ışık mikroskobu ile ileum duvarındaki hasar Chiu skorlaması ve semikantitatif skorlama ile değerlendirildi. Organ banyosu ile ileumun elektriksel uyarı, potasyum klorür (KCl) ve karbakole (CCh) verdiği kasılma yanıtları incelendi.

Bulgular: Peritonitte artan serum TNF-a düzeylerinin etanercept grubunda, doku MDA ve MPO seviyelerinin hem etanercept hem de etil pirüvat gruplarında önemli ölçüde azaldığı saptandı. Histopatolojik değerlendirmede peritonitin barsak duvarında ciddi hasara ve inflamatuvar değişikliklere yol açtığı, etanercept ve etilpürivat uygulamasının peritonitin neden olduğu bu hasarı anlamlı şekilde azalttığı saptandı. Organ banyosunda ileal dokulara elektriksel uyarı verildiğinde etanercept grubunda kasılma yanıtlarının güçlendiği görüldü. Yüksek doz KCl’e verilen kasılma yanıtlarının etil pirüvat grubunda, kümülatif CCh uygulamasına verilen kasılma yanıtlarının ise etanercept grubunda düzeldiği izlendi.

Sonuç: Peritonitte ortaya çıkan ileusun nedeni olan barsak doku hasarı ve bozulan motilite değişiklikliklerinde inflamasyonun iki ana mediatörü olan TNF-a ve HMGB-1 önemli bir role sahiptir. Bulgular her iki sitokinin değişik yolaklar ve mekanizmalar üzerinden etkili olduğunu göstermektedir. Bu mekanizmaları açıklamaya yönelik yapılacak çalışmalar bu sitokinlerin inhibisyonunun gelecekte tedavide kullanılabilmesine imkan sağlayacaktır.