Özet

Amaç: Araştırma, yabancı cisim aspirasyonu görülen 0-6 yaş grubu çocuklardaki klinik sonuçları, çocukların ve ailelerinin özelliklerini belirlemek, konunun önemine dikkat çekmek, toplum ve aile açısından alınabilecek önlemler konusunda yön göstermek amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırma verileri, İstanbul’daki bir üniversite hastanesine 2010, 2011, 2012 yıllarında yabancı cisim aspirasyonu nedeniyle getirilen 0-6 yaş grubu 93 çocuğun ailesinden elde edildi. Veriler yüzdelik dağılım, Fisher kesin ki-kare ile analiz edildi. Araştırmada, uzmanlar tarafından hazırlanan soru formu kullanıldı. Ayrıca danışman ve araştırmacı tarafından hazırlanan eğitim broşürü, araştırma sonunda ailelere dağıtıldı.

Bulgular: Çocukların %83,9’u 1-3 yaş grubunda, %69,9’u erkek idi. Annelerin %39,8’i 26-30 yaş aralığında, %46,2’sinin eğitim seviyesi ilkokul, babalarının ise %38,7’si 26-31 yaş aralığında, %43,0’ı ilkokul mezunu idi. Ailelerin %32,3’ünün aylık ortalama gelirinin 500-1000 arasında olduğu belirlendi. Kazanın %81,7’si evde meydana gelmiştir. Annelerinin %89,2’sinin YCA’da ilk yardım uygulaması hakkında bilgi sahibi olmadığı, YCA’dan sonra çocukların %50,5’inin ilk 6 saat içinde bir sağlık kuruluşuna götürüldüğü belirlenmiştir. Ailelerin %44,1’i aspirasyondan sonra çocuğun sırtına vurmuş, %37,6’sı körlemesine parmak sokmuştur. Annelerin %67,7’sinin yabancı cisim aspirasyonunu engellemek için gerekli önlemler ve yabancı cisim aspirasyonu oluştuktan sonra neler yapabileceğine dair bilgi sahibi olmadığı, YCA için büyük risk oluşturan baklagil ve kuruyemişleri ailelerin 59,2’sinin uygunsuz şekilde sakladığı, başvuru şikayetlerinin %84,9’unun hırıltı olduğu belirlendi. Hastaların tamamında yabancı cismin rijid bronkoskopi ile ve tek seferde başarıyla çıkarıldığı, çıkarılan yabancı cismin %40,9’unun fındık ve fıstık olduğu, eğitim düzeyi arttıkça, annelerin YCA öncesinde alınacak önlemler ve sonrasında yapılacak uygulamalar hakkında bilgi sahibi olma durumunun arttığı belirlenmiştir.

Sonuç: Çocuk sağlığının geliştirilmesi ve korunmasında önemli bir role sahip olan hemşireler, 1-3 yaş grubu çocukların bakımı ile ilgilenen bireyleri yabancı cisim aspirasyonu olasılığına karşı dikkatli olmaları konusunda uyarmalı, ilk yardım müdahalesi hakkında söz konusu bireylere eğitim vermeli ve motive etmelidir.