Özet

Üriner taşların tanı ve tedavileri çocuklara özgü farklılıklar göstermektedir. Doğru üriner değerlendirme taşlı çocuklarda minimal invazif girişim başarısını arttırırken morbiditeyi belirgin azaltır. Üriner taşlı çocukların büyük çoğunluğunda USG ve DÜS yeterli olmaktadır. Bir böbrek taşına SWL veya endoskopik girişim arasında kararsızlık durumunda pelvikalisiyel anatomi ile taş ilişkisini ortaya koymak açısından İVU faydalı olabilir. Üriner taşlı çocukların büyük bir çoğunluğunda BT’ye gerek yoktur. Endoskopik tedavide temel amaç, minimal morbidite ile maksimal taşsızlık sağlamak olmalıdır. Çünkü çocuklarda taş nüksü ve yine girişim olasılığı yüksektir. Üriner taşlı çocuklarda girişim tipini belirleyen en önemli faktörler, hastanın yaşı, taşın büyüklüğü ve lokalizasyonu, taşın içeriği, obstrüksiyon, idrar yolu infeksiyonu, cerrahın deneyimi ve merkezin endoskopik altyapısıdır.

Günümüzde, çocuklarda SWL, URS, RİRC veya PNL gibi uygun bir minimal invazif yöntem ile üriner taşların çoğu çıkarılabilmektedir. Çocuk böbrek taşlarında; taş yükü az (<15 mm), anatomi normal ve taş yumuşak ise SWL, taş yükü az (<15 mm), anatomi normal ancak taş sert ise RİRC uygun yaklaşım olur. Taş yükü fazla (>15 mm) veya taş yükü az olduğu halde anatomi kötü (dar intrarenal pelvis, kalisiyel divertikül, dar infundibulum, vb.) ise PNL en uygun seçenektir. Proksimal üreter tarşlarında birinci seçenek SWL, ikinci seçenek URS uygun olur iken, distal üreter taşlarında birinci seçenek URS olmalıdır. Endoskopik taş tedavisinde taşsızlık oranı PNL’de en yüksek, URS’de orta, ama SWL’de en düşüktür. Buna karşın, komplikasyon oranı PNL’de en yüksek, URS’de orta, ama SWL’de en düşüktür. Çocuklarda böbrek ve üreterler mobil, küçük ve doku olarak zayıf olduğu için yeterli deneyimi olmayan hekimler tarafından endoskopik girişim yapıldığında ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Ayrıntılı üriner anatomi bilgisi, çocuğa uygun ekipman ve çocuk konusunda deneyimli uzman olması çok önemlidir. Endoskopik girişimlerde altın kural, asla güç kullanmamak, zorlamamak ve görmeden hiçbir işlem yapmamaktır.