Çocuklarda perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) uygulamalarının endikasyonları, komplikasyonları ve sonuçlarına ilişkin bir derleme
Çiğdem ULUKAYA DURAKBAŞA, Hamit OKUR, H.Murat MUTUŞ, Ahmet BAŞ, Müzeyyen SERT, A. Nadir TOSYALI, Varol ŞEHİRALTI
SB Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Cerrahisi Kliniği, İstanbul
Anahtar Kelimeler: PEG, gastrostomi, perkütan endosko- pik, çocuklar, komplikasyon
Özet
Amaç: Ülkemizde çocuklarda perkütan endoskopik gastrostomi (PEG) uygulamalarına ilişkin deneyim oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada, PEG endikasyonları, komplikasyonları, elde edilen uzun sonuçlar ve izlem bulguları derlenmiştir.
Gereç ve Yöntem: İlk olgudan başlayarak, PEG uygulaması yapılan tüm olguların dosya kayıtları, izlem bulguları ve en güncel durumu değerlendirmek üzere yapılan telefon görüşmelerinde elde edilen bilgiler geriye dönük olarak değerlendirildi.
Bulgular: 44 ay süresince 25 çocuğa 26 PEG uygulaması gerçekleştirildi. Hastaların 11’i kız ve 14’ü erkekti. Ortanca yaş 76 aydı (8 ay-14 yıl). En sık görülen PEG uygulama endikasyonu kronik nörolojik hastalıktı (n=18). Diğer endikasyonlar, intrakraniyal tümörler (n=6) ve yarık damaktı (n=1). Tüm girişimler genel anestezi altında ve ameliyathanede yapıldı. Erken ameliyat sonrasında komplikasyon görülmedi. Tüm olgular üçüncü günde kataterden beslenmeye başlandı. Ortalama ameliyat sonrası izlem süresi 13 aydı (1,5-44 ay). İşleme bağlı ölüm görülmedi. PEG uygulamasından ortalama 8 ay sonra, 10 hasta altta yatan hastalıklarına bağlı nedenlerle öldü. Diğer hastalardan ikisinde ağızdan beslenmeye geçilebilmesi üzerine, ortalama 9 ay sonra PEG katateri çıkarıldı. Bir diğer hastada PEG uygulamasından 4 ay sonra gastrokolonik fistül geliştiği tespit edilerek elektif koşullarda Stamm gastrostomi uygulandı. Bir diğer hastada PEG uygulamasından 5 ay sonra açık cerrahi ile fundoplikasyon ve gastrostomi yapıldı. Kalan 11 çocuk halen PEG kataterlerinden beslenmektedir. Bunların içinden bir hastada gastrostomi kenarından konservatif yöntemlerle başa çıkılamayan kaçak geliştiği için ilk katater çıkarılarak ikinci kez PEG uygulaması yapıldı. Diğer hastalarda majör komplikasyon görülmedi.
Sonuç: PEG minimal girişimsel olması, bakımının kolaylığı ve engelli çocuklarda enteral beslenme için kalıcı bir yol sağlaması gibi avantajlara sahiptir. Basitliği, etkili olması ve tekrar uygulanabilirliği gibi nedenlerle uzun süreli yapay beslenme desteğini sağlamak konusunda PEG ilk tercih edilen yöntem olmalıdır. Bu nedenlerle ülkemizde de daha yaygın uygulanması için her türlü çabayı göstermeye değer bir seçenektir.
*XXVI. Ulusal Çocuk Cerrahisi Kongresi’nde sunulmuştur, 16-18 Haziran 2008, İstanbul