GİRİŞ ve AMAÇ: Bu çalışma, cerrahların hobi olarak da olsa, tıp tarihi ile ilgili konulara ilgi gösterdikleri zaman, bunun mesleki gelişmelerine, kariyerlerine olumlu bir katkısı olup olmadığını araştırmak amacıyla tasarlanmıştır. YÖNTEM ve GEREÇLER: Tıp tarihçilerinin de bulunduğu bir grup ile birlikte Cerrahiye-i Ilhaniye isimli kaynak kitap(yazma),Osmanlı’da sünnet uygulamaları ve sünnet şenlikleri ile ilgili Surname ve Şehinşehname,Hamidiye-i Etfal hastanesinin kuruluş aşamaları ve 20.yy başlarında yayınlanmış dokümanları ve Osmanlı döneminde Anadolu’da çocuk ameliyatları için düzenlenen aydınlatılmış onam belgeleri(hüccet) ile ilintili belge ve kaynaklar araştırılmıştır. BULGULAR: Bu araştırmalar sonucunda, a) Şerafeddin Sabuncuoğlu ‘nun Cerrahiye-i Ilhaniye isimli yazmasının çocuk cerrahisinin önemli konularını işleyen ve kullanılan cerrahi aletleri ve girişimleri renkli resimlerle gösteren önemli bir kaynak olduğu anlaşılmıştır. Anal atrezi, hipospadias,kasık fıtığı,sünnet,ek parmak, kısa dil bağı, yapışık labia minora,kliteromegali,hidrosefali gibi çocuk cerrahisi ile ilgili bölümlerinin bulunduğu ve tedavilerinin anlatıldığı tercüme ve analizlerle ortaya konmuştur. b)Osmanlı sarayında gerçekleşen sünnet uygulamaları ve günlerce süren sünnet şenlikleri özellikle Surname-i Vehbi isimli yazma eserden incelenmiş ve dönemin tıp uygulamaları, sanat çevresi ve sosyal yaşam gibi konularda önemli bilgiler edinildiği saptanmıştır.Sünnet şenliklerinin araştırılması ile özellikle Lale Devri ‘nde Istanbul yaşamı konusunda da ilginç veriler elde edilmiştir. c) II. Abdülhamid’in direktifleri ile kurulan Hamidiye-i Etfal Çocuk Hastanesi ile ilgili tarihi belgeler incelendiğinde,bu kurumun ülkemizdeki ilk modern çocuk hastanesi olduğu, içinde ayrı bir çocuk cerrahisi pavyonu bulunduğu, iki ameliyathanesinde pek çok çocuk cerrahisi girişiminin yapıldığı anlaşılmaktadır.Bunların yanısıra, tanı ve tedavi olanaklarının Avrupa’daki pek çok benzerinden ileride olduğu saptanmaktadır.Hastane hpek çok buluşa, yeniliğe ve tıp alanımızla ilgili gelişmelere kaynak teşkil etmiştr.. d)Anadolu’da çocuk ameliyatları öncesi düzenlenen aydınlatılmış onam belgeleri (hüccet) incelendiğinde,çocuk haklarına ve sağlığına büyük önem verildiği görülmektedir. Bu senetlerin gerek çocuk sağlığı, gerekse cerrahın güvencesi açısından son derece önemli olduğu izlenmektedir.Girişimlerin çoğunun mesane taşlarına yönelik ameliyatlar olduğu ve hastaların çoğunluğunun erkek çocuklar olduğu belirlenmektedir. Bu senetlerin,günümüzde hastaları bigilendirmek amacı ile hazırlanan onam belgelerine kaynak teşkil ettiği ortaya çıkmaktadır. TARTIŞMA ve SONUÇ: Tıp tarihi ile ilgili belgeler okunduğunda geçmiş yüzyıllarda çok önemli buluş, ameliyat yöntemi ve cerrahi aletin geliştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca sünnet şenliklerinin incelenmesi, bizleri tıp uygulamalarının yanısıra o dönemlerin sosyal yaşamı açısından da ilginç bilgiler aktarmaktadır.Hamidiye-i Etfal Hastanesi’nin çocuk cerrahisinin gelişmesindeki etkisi belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Ayrıca ameliyat öncesi hazırlanan aydınlatılmış onam senetlerinin, bugünkü uygulamalara bile örnek teşkil edebilecek nitelikte oldukları anlaşılmaktadır. Bu çalışmalardan edindiğimiz deneyimlere göre: a) Çocuk cerrahisine yönelik tıp tarihi ile ilintili ile ilgili uğraşlar, geçmişte gerçekleşen ameliyatlar,tasarımı yapılmış cerrahi aletler,tanımlanan hastalıkları bilip öğrenmemiz açısından bizlere önemli katkılar sağlamaktadır b)Geçmişte gözlenen komplikasyonlar ve hataların yinelenmemesi açısından bize önemli bilgiler sunmaktadır c)Geçmişin iyi bilenmesi ve incelenmesi, “yeniden buluşlar”, “eskiden bilinen ameliyat yöntemlerini yeniden keşfetmeler” gibi hatalardan bizleri korumaktadır d)Geçmişte çocuk haklarına ve ailelerin ameliyat öncesi aydınlatılmalarına büyük önem verildiği anlaşılmaktadoır. d)Geçmiş deneyimlerden ve yaşananlardan öğrendiklerimiz, gelecekteki hastalarımızı daha iye tedavi edebilmemize ve torunlarımızın daha iyi koşullarda sağlık hizmeti görmelerine zemin hazırlayacaktır.
INTRODUCTION: To investigate the benefits of studying historical aspects of pediatric surgery for pediatric surgeons. METHODS: In this study 4 different subjects weree studied with Medical Historians- a) The first pediatric surgical atlas, Cerrahiye-i Ilhaniye written by Sabuncuoğlu Serafeddin in XVth century b) Circumcision ceremonies in Ottoman Empire c)History of Hamidiye-i Etfal: First Children’s Hospital in Ottoman Empire d)Informed consets signed before the pediatric surgical operations RESULTS: a) Main subjets of pediatric surgery such as anorectal malformations, hypospadias, hydrocephalus,superfulous finger, inguinal hernia, circumcision,fused labia minora, cliteromegaly were described in the manuscript of Sabuncuoglu. Pediatric operations with demonstrative and colorful pictures as well as the designs of some original surgical instruments were presented. b) Circumcision room in Topkapi palace, surgical circumcision techniques, circumcision ceremonies in the palace and in public life were described in detail. c)The details of first modern childrens’ hospital in Ottoman Empire is presented with demonstrative pictures. The successful results of pediatric operations with low morbidity and mortality rates were described in detail d)Informed consets(Huccet) signed before the operations were presented in details. These documents,also gave us an idea about the children’s rights in Ottoman Empire. DISCUSSION AND CONCLUSION: According to this study the following remarks can be made. a) pediatric surgeons we may have an idea about the oldest pediatric surgical atlas so-called “Cerrahiye-i Ilhaniye” with colorful operative miniatures.We may also learn about the surgical procedures of 15.th century fort the teratment of low type anorectal malformations, distal hypospadias,fused labia minora,short frenulum of the tongue,clitoral hyperthropy,inguinal hernia, circumcision techniques etc. b)We also learned about the importance of circumcision and circumcision ceremonies of the Ottoman palace since it is closely related with the social life of the public, art performances,sportic activities. Circumcision ceremonies of the Ottoman palace give us an information about the importance of ritual aspects of the circumcision of the princes. Also we may learn the circumcision techniques of that period and efforts of the surgeons for the prevention of circumcision complications. c)History of first children’s hospital of the Ottoman Empire gives us important informations about the first pediatric surgical clinic, first pediatric operation room and infrastructure of a pediatric hospital as far as research labs,libraries,biochemistry and microbiology labs,steam powered washing dish machines,sterilazators and X-ray department are concerned d)Informed consents, called “hüccet” were very important as far as children’s rights,parents emotions and surgeons’ responsibilities are concerned.Hüccets may give us an opinion about the high standards of children’s rights during Ottoman Empire. In conclusion, we believe that, dealing with historical aspects of pediatric surgery should be an important task for pediatric surgeons.Information from past experiences: a)May prevent us for having the same complications, morbidities and cathastrophic results of the past experiences b)are useful for preventing us for making re-discoveries (such as a new technique, new modification which were already mentioned in detail in the past) c) gives us information and feeling of respect for the highly talented surgeons of the past centuries, whom performed the similar operations without the benefits of anesthesia, high-tech instruments and benefits of different medical treatment facilities
